Het woord "messias" is afgeleid van het hebreeuwse woord "mshich" wat "gezalfde" betekend. Het woord "Christus" is afkomstig van het griekse woord voor gezalfde en is dus de equivalent van het woord "messias".
Zalving is een inwijdings ritueel waarbij een object of mens wordt ingesmeerd met een geurende olie waardoor het een aparte status van "heiligheid" verkrijgt. De gezalfden (priesters, profeten, koningen) worden door de OT God gebruikt als boodschappers, onderwijzers en leiders.
| (Genesis 28:18) Toen stond Jakob des morgens vroeg op, en hij nam dien steen, dien hij tot zijn hoofdpeluw gelegd had, en zette hem tot een opgericht teken, en goot daar olie boven op. ............. En deze steen, dien ik tot een opgericht teken gezet heb, zal een huis Gods wezen, en van alles, wat Gij mij geven zult, zal ik U voorzeker de tienden geven! |
| (Leviticus 8:10-12) Toen nam Mozes de zalfolie, en zalfde den tabernakel, en al wat daarin was, en heiligde ze. En hij sprengde daarvan op het altaar zevenmaal; en hij zalfde het altaar, en al zijn gereedschap, mitsgaders het wasvat en zijn voet, om die te heiligen. |
| (Exodus 30:30) Gij zult ook Aäron en zijn zonen zalven, en gij zult hen heiligen, om Mij het priesterambt te bedienen. |
| (1 Samuel 15:1) Toen zeide Samuel tot Saul: de HEERE heeft mij gezonden, dat ik u ten koning zalfde over Zijn volk, over Israel; |
| (1 Koningen 1:39) En Zadok, de priester, nam den oliehoorn uit de tent, en zalfde Salomo; en zij bliezen met de bazuin, en al het volk zeide: De koning Salomo leve! |
| (1 Samuel 16:13) Toen nam Samuel den oliehoorn, en hij zalfde hem in het midden zijner broederen. En de Geest des HEEREN werd vaardig over David van dien dag af en voortaan. |
| (1 Koningen 19:16) Daartoe zult gij Jehu, den zoon van Nimsi, zalven ten koning over Israel; en Elisa, den zoon van Safat, van Abel-mehola, zult gij tot profeet zalven in uw plaats. |
Minder bekend is dat zo'n "gezalfde" ook gebruikt kan worden als een instrument van straf en wraak. Dat "heiligheid" een rekbaar begrip is mag blijken uit de volgende teksten waarin sprake is van heidense koningen die worden gezalfd en die we dus mogen betitelen als heidense messiassen.
| (1 Koningen 19:15) En de HEERE zeide tot hem: Ga, keer weder op uwe weg, naar de woestijn van Damaskus; en ga daar in, en zalf Hazael ten koning over Syrie. |
| (Jesaja 45:1) Alzo zegt de HEERE tot Zijn gezalfde, tot Cores, wiens rechterhand Ik vat, om de volken voor zijn aangezicht neder te werpen; |
| (Ezechiel 28:12) Mensenkind! hef een klaaglied op over den koning van Tyrus, en zeg tot hem: Zo zegt de Heere HEERE: Gij verzegelaar der som, vol van wijsheid en volmaakt in schoonheid!.....Gij waart een gezalfde, overdekkende cherub; en Ik had u alzo gezet; |
Zoals uit het bovenstaande mag blijken zijn er dus messiassen in het OT te vinden waarvan het profiel niet bepaald overeenkomt met die van de grote Messias in het NT genaamd Jezus Christus. Vandaar dat vertalers van het OT het woord "mshich" (=messias) meestal vertalen met "gezalfde" met uitzondering van Daniel 9:25-26 waar sommige vertalers hetzelfde woord "mshich" nu plotseling vertalen met Messias met een hoofdletter om het zo meer op een profetie van de komst van Christus te laten lijken. Meer oprechte vertalingen zoals het NBV vertalen hier gewoon met "gezalfde".
| (Daniel 9:25) Weet dan, en versta: van den uitgang des woords, om te doen wederkeren, en om Jeruzalem te bouwen, tot op Messias den Vorst, zijn zeven weken, en twee en zestig weken; de straten, en de grachten zullen wederom gebouwd worden, doch in benauwdheid der tijden. En na die twee en zestig weken zal de Messias uitgeroeid worden, maar het zal niet voor Hem zelven zijn; en een volk des vorsten, hetwelk komen zal, zal de stad en het heiligdom verderven, en zijn einde zal zijn met een overstromenden vloed, en tot het einde toe zal er krijg zijn, en vastelijk besloten verwoestingen. |
Hoewel er in OT sprake is van vele soorten messiassen (zie "gezalfden") en er nergens sprake is van "de Messias" die dan de zoon van God zou wezen en voor onze zonden geofferd zou worden proberen de schrijvers van het NT Jezus te presenteren als "de Messias" of "de Christus" waarop het volk Israel zolang heeft gewacht.
| (Johannes 1:42) Deze vond eerst zijn broeder Simon, en zeide tot hem: Wij hebben gevonden den Messias, hetwelk is, overgezet zijnde, de Christus. |
| (Johannes 4:25) De vrouw zeide tot Hem: Ik weet, dat de Messias komt (Die genaamd wordt Christus); wanneer Die zal gekomen zijn, zo zal Hij ons alle dingen verkondigen. |
| (Mattheus 2:4) En bijeenvergaderd hebbende al de overpriesters en Schriftgeleerden des volks, vraagde van hen, waar de Christus zou geboren worden. |
| (Mattheus 16:16) En Simon Petrus, antwoordende, zeide: Gij zijt de Christus, de Zoon des levenden Gods. |
| (Lukas 3:15) 15 En als het volk verwachtte, en allen in hun harten overleiden van Johannes, of hij niet mogelijk de Christus ware; |
| (Handelingen 18:28) Want hij overtuigde de Joden met groten ernst in het openbaar, bewijzende door de Schriften, dat Jezus de Christus was. |
Dat het niet evident is waaraan een messias is te herkennen blijkt uit het feit dat sommigen zich afvragen of Johannes de Doper misschien "de Christus" is en ook Jezus zelf wordt niet door iedereen erkend als messias.
| (Johannes 1:19) En dit is de getuigenis van Johannes, toen de Joden enige priesters en Levieten afzonden van Jeruzalem, opdat zij hem zouden vragen: Wie zijt gij? En hij beleed en loochende het niet; en beleed: Ik ben de Christus niet. |
| (Johannes 3:28) Johannes antwoordde en zeide: Een mens kan geen ding aannemen, zo het hem uit den hemel niet gegeven zij. Gijzelven zijt mijn getuigen, dat ik gezegd heb: Ik ben de Christus niet; maar dat ik voor Hem heen uitgezonden ben. |
| (Marcus 6:4) En Jezus zeide tot hen: Een profeet is niet ongeeerd dan in zijn vaderland en onder zijn magen, en in zijn huis. En Hij kon aldaar geen kracht doen; dan Hij legde weinigen zieken de handen op, en genas hen. |
| (Marcus 3:21) En als degenen, die Hem bestonden, dit hoorden, gingen zij uit, om Hem vast te houden; want zij zeiden: Hij is buiten Zijn zinnen. |
Het zich uitgeven voor "messias" moet een populaire bezigheid zijn geweest want er wordt nadrukkelijk gewaarschuwd voor valse messiassen die ook wonderen doen en duivels uitwerpen. Blijkbaar is het optreden van Jezus niet zo uniek is dat het niet kan worden geïmiteerd. Toch vreemd dat de Zoon van God zich zo moeilijk laat onderscheiden van simpele oplichters.
| (Mattheus 24:23) Alsdan, zo iemand tot ulieden zal zeggen: Ziet, hier is de Christus, of daar, gelooft het niet. Want er zullen valse christussen en valse profeten opstaan, en zullen grote tekenen en wonderheden doen, alzo dat zij (indien het mogelijk ware) ook de uitverkorenen zouden verleiden. |
| (Marcus 13:22) Want er zullen valse christussen, en valse profeten opstaan, en zullen tekenen en wonderen doen, om te verleiden, indien het mogelijk ware, ook de uitverkorenen. |
| (Mattheus 24:5) En Jezus, antwoordende, zeide tot hen: Ziet toe, dat u niemand verleide. Want velen zullen komen onder Mijn Naam, zeggende: Ik ben de Christus; en zij zullen velen verleiden. |
| (Mattheus 7:15-22) 15 Maar wacht u van de valse profeten, dewelke in schaapsklederen tot u komen, maar van binnen zijn zij grijpende wolven............Velen zullen te dien dage tot Mij zeggen: Heere, Heere! hebben wij niet in Uw Naam geprofeteerd, en in Uw Naam duivelen uitgeworpen, en in Uw Naam vele krachten gedaan? |
| (Marcus 9:38) 38 En Johannes antwoordde Hem, zeggende: Meester! wij hebben een gezien, die de duivelen uitwierp in Uw Naam, welke ons niet volgt; en wij hebben het hem verboden, omdat hij ons niet volgt. |